Red. Lokalne media rozpisują się o sensacyjnym odkryciu na jednym z przemyskich fortów Twierdzy Przemyśl. Opowiedz coś więcej na ten temat naszym czytelnikom.
Mirosław Majkowski. Podczas prac remontowych, a dokładnie przy oczyszczaniu fosy przy bramie fortecznej fortu I Salis Soglio w Jaksmanicach robotnicy trafili na przedmiot, który okazał się jednym ze skrzydeł bramy fortecznej. Gdy tylko zawiadomili Związek Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl od razu udaliśmy się na miejsce. W związku ze znaleziskiem na polecenie służb Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wszelkie prace wykonywane były ręcznie, aby nie uszkodzić zabytku.
MM. Drugie znajdowało się pod pierwszym, tylko nieco przesunięte w głąb usypanej kiedyś grobli. Kilka dni trwały prace, aby móc je wyciągnąć. Przy okazji okazało się, że na dnie fosy znajduje się także wlot do kanału odwadniającego z zachowaną stalową kratą. Ta brama to unikat z uwagi na to, że niemal wszystkie stalowe elementy z Twierdzy jak okiennice, bramy itp. zostały już dawno rozszabrowane. Nikt nie spodziewał się takiego znaleziska w tym miejscu.
Red. To rzeczywiście wspaniałe odkrycie. Co teraz się stanie z tą bramą?
MM. W chwili obecnej złożyliśmy ją w bezpiecznym miejscu i wystąpiliśmy do PWKZ o wpisanie ich do Rejestru Zabytków Ruchomych oraz z prośbą o zabezpieczenie środków na dokumentację i ich renowację. Oba skrzydła są naprawdę w dobrym stanie. Docelowo będziemy chcieli, aby wróciły po konserwacji na swoje miejsce, ale ta decyzja należeć będzie do Pani Konserwator.
Red. Co jeszcze odkryto w tej fosie, bo wiem, że to nie było jedyne znalezisko.
MM. Rzeczywiście. Zaskoczeniem dla nas był np. bak do radzieckiego samochodu ciężarowego Gaz MM z okresu II wojny światowej i inne części z tego pojazdu. Poza tym fragmenty skrzynek na pociski artyleryjskie, okucie z okiennicy i szereg mniejszych znalezisk.
Red. Wspomniałeś o pracach remontowych na forcie. Możesz powiedzieć coś więcej?
MM. Dzięki dotacji jaką udało nam się uzyskać od Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i Marszałka Województwa Podkarpackiego mogliśmy rozpocząć niezwykle ważne prace nad zabezpieczeniem murów prawego dziedzińca. Prace prowadzone były w dwóch miejscach i miały na celu zatrzymanie procesu rozwarstwiania się ścian. W dłuższej perspektywie czasu mogłoby to grozić nawet zawaleniem się dziedzińca. Trzecim elementem było właśnie zabezpieczenie i odtworzenie pewnych elementów środkowej części bramy wjazdowej do fortu.
Red. O jakich kwotach dotacji mówimy?
MM. Od Konserwatora na ten cel otrzymaliśmy dotację w wysokości 50 000 zł, od Marszałka 20 000 zł, a resztę czyli ponad 20 000 zł stanowił wkład własny Związku Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl. W tym miejscu serdecznie pragnę podziękować za wszelką przychylność, pomoc i zrozumienie Pani Konserwator Beacie Kot i Wicemarszałkowi Województwa Podkarpackiego Piotrowi Pilchowi. Nieocenioną pomoc we wszelkich działaniach mam też w Pani Karolinie Marciniak, która w Związku pracuje za dziesięć osób. Tak naprawdę ona jest tym motorem, bez którego ten pojazd nie pojechałby dalej.
Red. Czy planujecie jeszcze jakieś prace na tym forcie?
MM. Tak. Przede wszystkim pragniemy kontynuować prace przy bramie. Należy zabezpieczyć przed wilgocią i erozją mury ceglane. W koncepcji służb konserwatorskich jest zachowanie trwałej ruiny więc nie będzie odbudowy murów ze strzelnicami , a jedynie odbudowa do pewnej wysokości, aby podkreślić ich kształt i przebieg. Elementem, który chcemy odtworzyć w całości będzie drewniany mostek jaki znajdował się nad fosą bramy. Oczywiście warunkiem przeprowadzenia tych prac będzie uzyskanie dotacji, gdyż sami jako Związek nie jesteśmy w stanie udźwignąć tego finansowo.
Red. Pozostaje życzyć powodzenia i abyście tą dotację uzyskali.
MM. Momencik. Mam nadzieję, że to jeszcze nie jest koniec wywiadu, bo mam do omówienia jeszcze jedno działanie związane z tym obiektem.
Red. Ależ oczywiście. Proszę Cię bardzo.
MM. Jesienią przyszłego roku chcemy wspólnie z Zespołem Szkół Muzycznych zrealizować na tym forcie widowisko historyczno – muzyczne o tematyce Wielkiej Wojny, z wykorzystaniem, światła, dźwięku, pirotechniki i gry rekonstruktorów. Odbędzie się to w ramach cyklicznej już imprezy Inforteca, której nazwę chcemy zmienić na Twierdza Kultury.
Red. Coś podobnego jak w tym roku robiliście na Forcie XIII San Rideau w Bolestraszycach? Było to wspaniałe i zapierające dech w piersiach widowisko.
MM. Widowisko na Salis Soglio będzie miało inny charakter. Tutaj głównym elementem będzie koncert w wykonaniu naszej wspaniałej, uzdolnionej młodzieży ze szkoły muzycznej. Cieszy mnie, że Pan Dyrektor Baszak z taką atencją podszedł do tematu i chciał przystąpić do współpracy. Przygotowywany, program artystyczny z nowatorskim wykonaniem utworów w połączeniu ze światłem i pozostałymi elementami stworzy niepowtarzalne wieczorne widowisko.
Red. Ponownie wieczór?
MM. Noc, światło i muzyka daje możliwość wyciągnięcia z tych ruin ich historii. W dzień chcemy zrobić rekonstrukcję historyczną na Forcie XV Borek. Nie wiem jeszcze czy całość projektu zamkniemy w jednym dniu czy dwóch. To jest jeszcze do ustalenia.
Red. Fortów jest wiele. Dlaczego akurat to miejsce wybrałeś na przyszłoroczną edycję Twierdzy Kultury?
MM. Forty powinny żyć nie tylko jako obiekty do zwiedzania, ale powinny opowiadać swoją historię. A opowiedzieć tą historię mogą właśnie za pośrednictwem artystów i wysokiej kultury. Musimy pamiętać , że Twierdza Przemyśl to miejsce spoczynku kilkudziesięciu tysięcy poległych żołnierzy. Dlatego tą historię trzeba opowiedzieć z powagą i na wysokim poziomie w odpowiedni sposób. Chciałbym , aby to cykliczne wydarzenie wędrowało po wszystkich gminach wchodzących w skład Związku. W tym roku wybór padł na Gminę Medyka. Na Forcie Borek chcemy opowiedzieć historię fortu 1/I Łysiczka gdzie wdarli się Rosjanie podczas pierwszego oblężenia, zaś na Salis Soglio historię Wielkiej Wojny. Będą to dwie odmienne w swojej formie opowieści.
Red. Masz jakieś plany na dalszą przyszłość? Gdzie potem?
MM. Zainteresowanie wydarzeniem na swoim terenie wyraził Wójt Gminy Przemyśl Andrzej Huk. Zresztą z wielkim zrozumieniem i chęcią pomocy podchodzi do prac Związku w skład, którego gmina wchodzi. Jeśli wszystko potoczy się dobrze to kolejna edycja Twierdzy Kultury za dwa lata będzie w Gminie Przemyśl. Lokalizacji i programu na razie nie zdradzam.
Red. Oczywiście. Dziękuję za rozmowę.
MM. Dziękuję i do zobaczenia.
z Mirosławem Majkowskim rozmawiała Małgorzata Dachnowicz
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz